Een robot als maatje
l 30-03-2023
Tegenwoordig zijn de televisie, elektrische tandenborstel en rollator normaal en alledaags, maar ooit waren zij vooruitstrevende en vernieuwende uitvindingen. Zorginnovatie gaat verder en brengt ons inmiddels robots, tablets en slimme applicaties. Hoe weet je wat er bestaat en welke hulpmiddelen je kunt inzetten? Innovatie-coördinator Anniek Wikkerink en ondersteuner zorgtechnologie Regina Bulterman vertellen over zorginnovatie binnen Azora. Want de rol van innovatie en technologie in de zorg is groot en wordt steeds groter.
Wat is dat voor een ding?
“Bij zorgtechnologie spreken we over de inzet van technologische producten in de zorgverlening,” vertelt Anniek. “Die producten ondersteunen een medewerker in het uitvoeren van werkzaamheden. Ze nemen geen werk over, maar maken het werk vooral leuker en makkelijker.” Zorginnovatie is breder dan alleen zorgtechnologie. “Soms vraagt een situatie vooral om een andere manier van kijken en werken. Soms mogen we ook stilstaan bij uitvindingen die al jaren bestaan en officieel niet onder zorgtechnologie vallen. Denk bijvoorbeeld aan een eenvoudige tijdschakelaar die lampen aan- en uitschakelt op vooraf ingestelde tijdstippen. Die maakt thuiswonende mensen met een fysieke beperking minder afhankelijk van de wijkverpleegkundige, een betrokken buurman of familielid,” aldus Anniek.
'Mevrouw is zó blij met de robot, hij is echt haar maatje. Ze geniet van zijn gezelschap en noemt hem James. Het geeft haar meer rust in het hoofd, omdat James haar aan afspraken herinnert. De robot vergroot haar zelfredzaamheid en leefplezier.'
Een robot als maatje
Binnen Azora wordt zorgtechnologie succesvol ingezet. Regina vertelt: “Een cliënte gebruikte vanwege geheugenproblemen een papieren agenda, kalender en briefjes om afspraken te onthouden. Toch belde ze meerdere keren per dag naar zorgmedewerkers en vroeg dan hoe laat haar afspraak was of wanneer ze naar de kapper moest. Ook gaf ze aan dat ze sociaal contact miste. Zorgmedewerkers gaven haar zoveel mogelijk aandacht, maar merkten dat haar behoefte aan sociaal contact en bevestiging groter was dan zij konden bieden. Daarop probeerden we een zorgrobot uit die mevrouw op tijd haar afspraken noemt. Mevrouw is zó blij met de robot, hij is echt haar maatje. Ze geniet van zijn gezelschap en noemt hem James. Het geeft haar meer rust in het hoofd aan, omdat James haar aan afspraken herinnert. De robot vergroot haar zelfredzaamheid en leefplezier. En ook zorgmedewerkers zijn blij, want zij voelen verlichting in hun werkzaamheden nu mevrouw minder vaak belt. Ze houden wel goed in de gaten of mevrouw ook echt naar de kapper toegaat.”
Hoe weet je wat er aan technologie bestaat en welke hulpmiddelen je kunt inzetten?
Azora stelt hiervoor een Innovatieraad in met zorgmedewerkers die de opleiding tot TechAmbassadeur volgden aan de Technologie & Zorg Academie (TZA) in de Achterhoek. TechAmbassadeurs zijn op de hoogte van ontwikkelingen binnen zorgtechnologie en vertellen erover aan collega’s. Regina: “Ik ben TechAmbassadeur voor locatie Debbeshoek, al noemen we ons binnen Azora nu ‘ondersteuners zorgtechnologie’, omdat dat verduidelijkt wie we zijn en wat we doen.” Anniek vult aan: “De ondersteuners in zorgtechnologie vormen een eerste aanspreekpunt voor collega’s, bewoners en familieleden bij vragen over zorgtechnologie. We streven naar minimaal één ondersteuner per locatie, plus eenzelfde aanspreekpunt voor collega’s die werken in de wijk- of revalidatiezorg.”
Van zwaar naar lichter
Azora experimenteert met nieuwe zorgtechnologie. Regina: “Soms is het een kwestie van uitproberen. Een voorbeeld? De HelpSoq, een hulpmiddel bij het aantrekken van steunkousen. We gebruiken de HelpSoq nog maar net binnen Debbeshoek, maar medewerkers zijn tot nu toe enthousiast. We hopen dat het vinger-, pols- en schouderklachten bij zorgmedewerkers voorkomt en sommige bewoners helpt om zelfstandig hun steunkousen aan te trekken.” Anniek: “Er bestaat ook de RollAssist, een elektronisch laken dat de cliënt en zorgmedewerker helpt bij het draaien in bed. Nu is dat vaak een handeling die zorgmedewerkers als zwaar ervaren en met z’n tweeën uitvoeren, maar we hopen dat de RollAssist de handeling voor zorgmedewerkers lichter maakt en de cliënt helpt om zelfstandig te draaien.”
Laagdrempelig inzetten
“Met laagdrempelige inzet van technologische hulpmiddelen willen we de zelfredzaamheid van een cliënt vergroten. Dat maakt hem minder afhankelijk van zorg door een medewerker. Per zorgvraag en -situatie kijken we of en hoe we zorgtechnologie inzetten. Soms adviseren we alleen en schaft de cliënt of familie vervolgens de technologie zelf aan. Andere keren helpen we daarbij.” Regina: “We evalueren of de inzet van zorgtechnologie passend is en doet waar we op hopen. Vaak houden we onze observaties bij in het dossier van de bewoner door te rapporteren op een doel in het zorgplan. Een ander goed moment om ervaringen te bespreken, is tijdens de zorgplanbespreking die twee keer per jaar plaatsvindt en waarbij vaak een zorgmedewerker, eerste contactpersoon en de bewoner aanwezig zijn.”