'Ravza' is een multiculturele afdeling binnen Azora: er wonen en werken mensen met verschillende culturele achtergronden. Hoe bijzonder is het om hier te werken? Verpleegkundige Yvonne Gosselink deelt haar ervaringen: ‘We merken dat bewoners en hun familieleden zich vaak snel bij ons thuis voelen. “Kom erbij, iedereen is welkom”, dat is de sfeer die we met elkaar nastreven.’Azora’s afdeling Ravza herbergt zich in het Koetshuis in Terborg. 

Er wonen acht mensen. Yvonne vertelt: ‘Toen ik hier drie jaar geleden begon met werken, woonden er alleen maar Turkse mensen. Tegenwoordig wonen er bij ons vier Turkse, één Iraanse en drie Nederlandse mensen. Zij hebben allemaal een intensieve zorgbehoefte vanuit ernstige psychogeriatrische of somatische problematiek.’ Naast de bewonersgroep heeft ook het team van verzorgenden en verpleegkundigen diverse culturele achtergronden. ‘Drie jaar geleden werkten er vooral Turks-Nederlandse en één of twee Nederlandse mensen. Nu is die verdeling 50-50.’

"Ze vinden opname van een dierbare soms moeilijk, omdat er binnen de gemeenschap vaak een sterke overtuiging bestaat dat ze zelf voor hun dierbaren moeten zorgen."

Leren over elkaars normen en waarden
Binnen het team en de woning is veel aandacht voor elkaars culturele achtergrond. Yvonne: ‘We begrijpen en accepteren keuzes vaak beter als we elkaars geloof en normen en waarden kennen. We praten er met elkaar over als we anders denken over wat passende zorg en behandeling is. In Nederland kiezen we in de stervensfase bijvoorbeeld vaak sneller voor pijnbestrijding en een beleid gericht op comfort, terwijl mensen binnen een multiculturele gemeenschap soms nog kiezen voor een actiever beleid. Daar hebben we het dan over met elkaar, tijdens intervisiebijeenkomsten of op momenten van zorgoverdracht.’

Ontstaan afdeling
Ravza bestaat ongeveer vijf jaar. Yvonne: ‘Het idee voor de woning kwam van een collega van mij. Zij zag dat mensen binnen de Turkse of andere gemeenschap soms worstelden met het verlenen van de juiste zorg aan een thuiswonende, verpleegbehoeftige dierbare. Ze vinden opname van een dierbare in een verpleeghuis soms moeilijk, omdat er binnen de gemeenschap vaak een sterke overtuiging bestaat dat ze zelf voor hun dierbaren moeten zorgen. Om de drempel voor opname te verkleinen, werd de woonomgeving binnen Ravza daarom zoveel mogelijk herkenbaar voor hen ingericht.’

“Kom erbij, iedereen is welkom”, dát is de sfeer die we nastreven en we merken in de praktijk dat bewoners en hun familieleden zich vaak snel bij ons thuis voelen.’

Iedereen is welkom
Voor Nederlandse bewoners is de multiculturele woonomgeving soms even wennen. ‘Een opname is op zichzelf vaak al moeilijk en dan is deze woning misschien extra wennen door haar “andere” uiterlijk en atmosfeer. We vinden het belangrijk dat alle bewoners zich welkom voelen en maken daarom van de woonkamer een gastvrije verzamelplek waar bewoners, medewerkers en familieleden een kopje thee drinken en maaltijden nuttigen. “Kom erbij, iedereen is welkom”, dát is de sfeer die we nastreven en we merken in de praktijk dat bewoners en hun familieleden zich vaak snel bij ons thuis voelen.’

De woonomgeving binnen Ravza prikkelt de zintuigen. ‘Het interieur is zowel oriëntaals als Hollands. Je ziet hier veel kleuren okergeel en donkerrood terug. In de huiskamer en zitjes staan gele stoelen en hangt bloemenbehang. Binnen de woning hangt de geur van kruiden. We koken hier namelijk iedere dag en de hele dag door. Eten speelt een belangrijke rol, want daar zijn met name onze Turkse bewoners dol op. Voor wie dat wil, is er bijvoorbeeld een boterham met olijven en feta bij het ontbijt. De middagmaaltijd komt met soep of iets anders warms. En voor het avondeten wisselen we vaak Hollandse pot af met gerechten uit de Turkse keuken. Het vlees is altijd halal. Ik maak met gemak een halal gehaktbal.’

Ik heb op mijn werk regelmatig een soort vakantiegevoel. Ik woonde tien jaar lang in Mexico en de eerste jaren verstond en sprak ik nog geen Spaans, maar met handen en voeten kwam ik vaak een heel eind.

Non-verbaal communiceren
De non-verbale communicatie is belangrijk in het contact met bewoners. Yvonne: ‘Collega’s van buiten de woning vinden het nog wel eens spannend om op Ravza te werken. Ze zijn bang dat ze de bewoners niet verstaan of begrijpen en daardoor geen goede zorg leveren. Die angst is nergens voor nodig. Ik ken inmiddels wel een paar Turkse woorden, zoals ekmek (brood) en ilaç (medicijn), maar uiteindelijk doen we in het contact vooral beroep op de non-verbale communicatie. Als een bewoner naar de wc moet, leren we onrustige gedragingen en specifieke signalen herkennen of laten we de bewoner incontinentiemateriaal zien. Eigenlijk is dat vergelijkbaar met werken op een woning waar alleen maar Nederlandse mensen met psychogeriatrische problematiek wonen, want ook die mensen kunnen door dementie in hun eigen belevingswereld verkeren of taal- en spraakproblemen ervaren. ’‘Gelukkig is communicatie dus veel meer dan alleen gesproken taal. We gebruiken momenteel ook nog een vertaal-app, omdat een bewoner uit Iran komt en niemand binnen ons team Farsi spreekt. Zowel de bewoner als wij spreken dan onze boodschap in en dat werkt goed. Ik heb op mijn werk regelmatig een soort vakantiegevoel. Ik woonde tien jaar lang in Mexico en de eerste jaren verstond en sprak ik nog geen Spaans, maar met handen en voeten kwam ik vaak een heel eind. En zo is het nu ook. Laat je dus niet afschrikken door eventuele verschillen en een taalbarrière, maar zie het eerder als een leuke uitdaging.’