Geestelijke verzorging gaat niet alleen over sterven, maar ook over het leven.
Vroeger wilde Sylvestre N’Goran priester worden, want hij wilde mensen graag bijstaan en begeleiden op bijzondere momenten in hun leven. Hij merkte dat nabijheid en aandacht ook kwaliteiten waren die hij kwijt kon in het vak van geestelijk verzorger. “Het mooie aan geestelijke verzorging is dat het werkveld veel breder is. Ik ben er voor íedereen, niet alleen de gelovigen. Elk mens met zijn eigen levensverhaal telt voor mij als geestelijk verzorger.”
Sylvestre heeft als geestelijk verzorger binnen de ouderenzorg aandacht voor de persoonlijke verhalen van bewoners. Hij biedt ruimte voor gesprekken over levensvragen, zingeving en verlies. Op momenten van ziekte, rouw en andere existentiële gebeurtenissen begeleidt hij mensen met aandacht en zorg. Sylvestre: “De kern van mijn vak gaat over zingeving. Zingeving is dat wat het leven betekenis geeft en richting, vooral als het moeilijk wordt. Het is wat mensen helpt om overeind te blijven wanneer ze geconfronteerd worden met verlies, ziekte of vragen waar geen pasklaar antwoord op is. Iedereen maakt in zijn leven gebeurtenissen mee die grote vragen oproepen. In mijn gesprekken met bewoners gaat het vaak over levensvragen als: hoe ga ik om met het onverwachte? Wat geeft me houvast? Wat mag ik loslaten? Maar ook over vragen die opkomen rond het levenseinde, zoals: heb ik goed geleefd? Wat komt er na de dood? Wat blijft er van mij achter?”
Levensvragen
Dat wat zin geeft, verschuift volgens Sylvestre met het leven mee. “Vandaag kan er iets anders betekenisvol zijn dan morgen. Daarom zoeken we in elk gesprek opnieuw naar wat nú belangrijk is. Ik luister zonder oordeel en breng geen overtuigingen in, maar sluit aan bij wat er op dat moment leeft in iemand.”
“Als ik mij voorstel als geestelijk verzorger denken mensen vaak dat ik van de kerk ben. ”
Een krachtbron kan het geloof zijn, maar dat hoeft niet. “Als ik mij voorstel als geestelijk verzorger denken mensen vaak dat ik van de kerk ben. Geestelijke verzorging kent verschillende dimensies: van existentiële begeleiding, pastorale dienst (rituelen), morele reflectie. Soms is de associatie met de kerk zo sterk dat ik eerst iemands vertrouwen moet winnen en duidelijk moet maken dat we het niet over het geloof gaan hebben, maar dat we in bredere zin de levensvragen bespreken die de ander op dat moment bezighouden.”
Aandacht voor de ander
“Ik luister en sluit zoveel mogelijk aan bij de beleving van de persoon, zodat die kan delen wat er in hem omgaat en ruimte kan geven aan zijn verhaal.”
Die gesprekken voert Sylvestre zowel individueel als in groepsverband. Daarbij heeft hij oprechte aandacht voor de ander. “De woorden die iemand gebruikt geven richting aan ons gesprek. Neem bijvoorbeeld twee mensen die hetzelfde ongeluk meemaken. Beide personen zullen daar anders over vertellen. Ik luister en sluit zoveel mogelijk aan bij de beleving van de persoon, zodat die kan delen wat er in hem omgaat en ruimte kan geven aan zijn verhaal.”
Sylvestre is er ook voor verzorgenden die tegen morele vraagstukken aanlopen, zoals euthanasie, eenzaamheid en erfenis. “Samen met hen en andere disciplines gaan we daarover in gesprek en zoeken we naar wat recht doet aan de bewoner.” Azora biedt volgens hem alle ruimte en vertrouwen om zijn vak op eigen wijze uit te oefenen, ook zijn er mogelijkheden voor verdere scholing. “Ik krijg de vrijheid om mijn werk te doen zoals ik dat zelf verantwoord acht. Toen ik kortgeleden plotseling werd gevraagd voor een ziekenzegening bij een bewoner op een andere locatie, kon ik direct gaan. Dat vertrouwen maakt mijn werk niet alleen mogelijk, maar ook betekenisvoller voor bewoners.”
Innerlijke rust
Sylvestre ervaart zijn werk als onmisbaar. “Het betekent veel voor me dat ik in de latere levensfase iets voor mensen kan betekenen, want juist op hoge leeftijd brengt het leven vaak verlieservaringen met zich mee, zowel op lichamelijk als geestelijk niveau. Zoals de Griekse filosoof Aristoteles in de Oudheid al beschreef, is de mens een bezield lichaam – lichaam en ziel zijn wezenlijk met elkaar verbonden. Wat iemand lichamelijk meemaakt, raakt ook zijn innerlijk. En wat van binnen beweegt, uit zich ook vaak lichamelijk. In mijn werk zie ik dagelijks hoe nauw die twee samenhangen, juist in de kwetsbaarheid van het ouder worden.”
“Geestelijke verzorging gaat niet alleen over sterven, maar ook over het leven. ”
“De kinderen van een bewoner waren kortgeleden zo dankbaar voor de steun die hun moeder mocht ontvangen, voor wat bleek haar laatste reis te zijn. Zij zagen op het eind zelfs berusting bij haar. Ik ben dankbaar dit werk te mogen doen. Elke dag weer zie ik hoeveel het betekent als je, juist op het laatst, nabij kunt zijn voor bewoners én voor hun naasten. Geestelijke verzorging gaat niet alleen over sterven, maar ook over het leven. Over wat iemand tot het einde toe mens maakt: verbondenheid, herinneringen, relaties, en de rust van binnen die niet in woorden te vatten is.”